Ông nhận định thế nào về hoạt động cho vay đối với lĩnh vực bất động sản hiện nay?

Thị trường bất động sản có vai trò quan trọng trong nền kinh tế, do đó, nếu thị trường này hoạt động an toàn, bền vững sẽ tạo động lực cho nhiều ngành nghề phát triển.

Với vai trò “huyết mạch” của nền kinh tế, ngân hàng vẫn đang là kênh chủ đạo cung ứng vốn cho lĩnh vực bất động sản, nhất là trong bối cảnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn. Phải khẳng định rằng, trong nhiều năm qua, ngân hàng và các doanh nghiệp bất động sản luôn có mối quan hệ chặt chẽ thể hiện qua dư nợ tín dụng đối với lĩnh vực này khá cao. Thậm chí ở một số ngân hàng tỷ trọng cho vay lĩnh vực bất động sản khá lớn trong tổng dư nợ.

Trong năm 2023, mặc dù tình hình tăng trưởng tín dụng chung gặp khá nhiều khó khăn nhưng theo thống kê, dư nợ kinh doanh bất động sản 10 tháng đầu năm 2023 tăng 23,11%, vượt tăng trưởng cả năm 2022 (10,73%); đây là mức tăng rất cao (gấp gần 3 lần tăng trưởng tín dụng chung). Hiện nay các nhà băng vẫn “mở rộng cửa” cho vay bất động sản và lãi suất cũng đang ở mức khá hấp dẫn.

Tuy nhiên, thưa ông hiện còn một số doanh nghiệp bất động sản “kêu ca” khó tiếp cận tín dụng?

Đúng là như vậy, nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là bởi không ít doanh nghiệp vẫn còn tồn nhiều khoản nợ đọng trước đó nếu vay tiếp không có khả năng trả nợ, nguy cơ nợ xấu tăng cao gây rủi ro cho ngân hàng. Ngoài ra, có nhiều doanh nghiệp đủ điều kiện nhưng lại chưa có nhu cầu vay vì dự án còn đang vướng mắc ở khâu thủ tục pháp lý.

Bản thân ngân hàng hiện rất muốn cho vay. Bởi cho vay mới tăng trưởng tín dụng, ngân hàng mới có lợi nhuận. Tuy nhiên, hiện nay các ngân hàng đang phải đối mặt với tình hình nợ xấu có xu hướng tăng lên do khó khăn chung của nền kinh tế. Nếu nới lỏng quy định cho vay lại lo nợ xấu gia tăng. Trong bối cảnh thanh khoản của thị trường bất động sản vẫn còn thấp, hoạt động xử lý nợ xấu của ngân hàng gặp khó khăn khi đa phần tài sản đảm bảo của ngân hàng là bất động sản.

Theo ông cần những giải pháp nào để hoá giải khó khăn, khôi phục và phát triển thị trường bất động sản?

Khơi thông nguồn vốn là một yếu tố quan trọng, tuy nhiên các thủ tục về pháp lý mới là việc cấp bách cần phải giải quyết để có thể đẩy nhanh tốc độ hồi phục của thị trường này. Đơn cử như vướng mắc về giải phóng mặt bằng, thủ tục đầu tư… đây là những bước đầu tiên hình thành dự án mà không giải quyết được thì doanh nghiệp khó có thể triển khai.

Mặt khác, hiện thị trường này đang khá “lệch pha”, khi sản phẩm nhà ở giá trung bình, đáp ứng nhu cầu thực của người dân rất ít, trong khi phân khúc nhà ở thương mại, cao cấp lại nhiều. Mà nhu cầu ở phân khúc này đang thấp dẫn đến hiện tượng tồn kho.

Tôi cho rằng, về phía bản thân các doanh nghiệp, tập đoàn cần phải cơ cấu sản phẩm, cân nhắc việc giảm giá bán… giải phóng bớt hàng tồn kho, trả nợ ngân hàng. Khi đó, cùng với các giải pháp của các bộ, ngành, địa phương tháo gỡ vướng mắc pháp lý sẽ khuyến khích được nhu cầu đầu tư vào thị trường này.

Trong dài hạn, việc phát triển thị trường vốn cho lĩnh vực bất động sản cần lưu ý gì, thưa ông?

Thực tế, vốn đầu tư cho thị trường bất động sản chủ yếu là trung, dài hạn, mà các ngân hàng lại chủ yếu huy động vốn ngắn hạn. Hơn nữa, từ 1/10/2023, các nhà băng phải giảm tỷ lệ tối đa vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn về 30%. Điều này hạn chế việc sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn, nhưng đây là điều tất yếu để đảm bảo hoạt động an toàn, lành mạnh của hệ thống ngân hàng.

Do đó, tôi cho rằng, trong thời gian tới, cần phát triển các kênh dẫn vốn khác để giảm áp lực cho ngân hàng. Trước mắt, cần phải giải quyết các vấn đề còn tồn đọng, minh bạch hoá thị trường, đưa trái phiếu doanh nghiệp phát triển đúng với tiềm năng kênh dẫn vốn dài hạn cho nền kinh tế. Qua đó, góp phần đa dạng hóa thị trường tài chính, bảo đảm hài hòa, cân đối cơ cấu thị trường vốn, giảm sự phụ thuộc vốn quá lớn vào kênh tín dụng ngân hàng…

Xin cảm ơn ông!