Điều hành tín dụng bám sát Nghị quyết, chỉ đạo của Chính phủ

Chiều ngày 30/11/2023, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã chủ trì cuộc họp về điều hành tăng trưởng tín dụng những tháng cuối năm. Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú, Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà tham dự và phát biểu tại cuộc họp. Cuộc họp còn có sự tham gia lãnh đạo các Bộ: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Tư pháp; cùng sự tham gia của lãnh đạo các ngân hàng: Agribank, Vietcombank, Vietinbank, BIDV, MB Bank, Techcombank, Sacombank, TPBank, VPBank và lãnh đạo Hiệp hội các Ngân hàng Việt Nam.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái chủ trì cuộc họp

Báo cáo về điều hành tăng trưởng tín dụng năm 2023, Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà cho biết, bám sát Nghị quyết của Quốc hội, chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã chủ động, linh hoạt và quyết liệt triển khai các giải pháp điều hành tín dụng góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, khơi thông các dòng vốn tín dụng ngân hàng lan tỏa nhanh chóng vào nền kinh tế…

NHNN linh hoạt điều hành, đáp ứng yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng phục vụ nhu cầu vốn cho quá trình phục hồi tăng trưởng kinh tế

Trên cơ sở mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2023 khoảng 6,5% và lạm phát khoảng 4,5% được Quốc hội, Chính phủ đặt ra, NHNN định hướng tăng trưởng tín dụng năm 2023 khoảng 14-15%, có điều chỉnh phù hợp với diễn biến, tình hình thực tế, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế hợp lý. Tại Chỉ thị 01/CT-NHNN, NHNN đã định hướng và công khai, minh bạch ngay từ đầu năm nguyên tắc xác định và cách thức điều hành chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng. Cụ thể, NHNN căn cứ tình hình hoạt động, năng lực tài chính và khả năng tăng trưởng tín dụng lành mạnh của các TCTD. Trong đó căn cứ một số tiêu chí cơ bản như kết quả xếp hạng TCTD, mức độ tập trung tín dụng, lãi suất, việc tham gia hỗ trợ xử lý TCTD yếu kém, thực tiễn thị trường... NHNN thực hiện phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng đối với từng TCTD; đồng thời định kỳ rà soát và xem xét điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng này.

Trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế 6 tháng đầu năm thấp hơn so với kịch bản đề ra, các nguồn vốn trong nền kinh tế gặp khó khăn, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ trong việc tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, ngày 10/7/2023, NHNN đã điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2023 cho các TCTD với mức giao toàn hệ thống lên đến 14,5%.

Mặc dù Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và NHNN cùng các bộ ngành thời gian qua đã triển khai rất nhiều giải pháp quyết liệt để ưu tiên mọi nguồn lực cho việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nhưng tăng trưởng GDP trong 9 tháng đầu năm 2023 mới đạt 4,24%, đặt ra nhiều thách thức trong việc đạt mục tiêu tăng trưởng 6,5% cho cả năm 2023. Do đó, ngay sau khi Công điện số 990/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 21/10/2023 về tiếp tục thực hiện quyết liệt các giải pháp tăng cường khả năng tiếp cận vốn tín dụng, tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, ngày 27/10/2023, NHNN đã tổ chức Hội nghị trong toàn ngành để quán quán triệt tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và trao đổi các giải pháp để đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả đáp ứng tối đa nhu cầu của nền kinh tế.

Riêng đối với thị trường BĐS, để kịp thời hỗ trợ phục hồi thị trường BĐS phát triển bền vững, NHNN đã chỉ đạo yêu cầu các TCTD tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ đầu tư dự án BĐS, người mua nhà tiếp cận tín dụng khi đáp ứng đầy đủ điều kiện cấp tín dụng theo quy định; xem xét cấp tín dụng đối với cả chủ đầu tư, nhà thầu xây dựng, người mua nhà và các đơn vị sản xuất cung cấp vật tư, vật liệu xây dựng để tăng khả năng luân chuyển vốn và thanh khoản cho thị trường BĐS; Khẩn trương có văn bản hướng dẫn các nội dung chính về lãi suất, thời gian ưu đãi để triển khai chương trình 120.000 tỷ đồng phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân và cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ theo Nghị quyết 33 của Chính phủ; đến nay Chương trình đã giải ngân được hơn 129 tỷ đồng cho 03 dự án tại tỉnh Phú Thọ, Quảng Ninh và Bắc Ninh…

Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà báo cáo về điều hành tăng trưởng tín dụng năm 2023

Sẵn sàng hỗ trợ thanh khoản tạo điều kiện cho các TCTD cung ứng vốn tín dụng cho nền kinh tế

Có thể khẳng định, NHNN đã quyết liệt thực hiện triển khai giải pháp linh hoạt, kịp thời, hệ thống TCTD cũng tích cực hỗ trợ khách hàng, tăng cường tìm kiếm bạn hàng mới... nhưng Phó Thống đốc cho biết, đến ngày 23/11/2023, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống mới đạt 8,38% so với cuối tháng 12/2022, thấp hơn so với chỉ tiêu định hướng đầu năm (14-15%). Mức tăng trưởng tín dụng không đồng đều, một số TCTD tăng trưởng khá cao, một số TCTD tăng trưởng thấp, thậm chí tăng trưởng âm. Theo đó dư địa còn lại của toàn hệ thống để các TCTD mở rộng tăng trưởng tín dụng là rất lớn, còn khoảng gần 6,2%, tương đương với các TCTD còn khoảng 735 nghìn tỷ đồng để cấp tín dụng cho nền kinh tế.

Tuy nhiên, Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà chỉ ra một số yếu tố tác động đến tình hình tăng trưởng tín dụng chưa cao. Cụ thể, do nền kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, quá trình phục hồi còn chậm nên cầu tín dụng giảm và sức hấp thụ vốn của doanh nghiệp và nền kinh tế còn yếu. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên được lãnh đạo NHNN chỉ ra do trong bối cảnh kinh tế toàn cầu khó khăn chung xuất khẩu, nhập khẩu giảm mạnh, cầu đầu tư, sản xuất kinh doanh giảm, dẫn tới cầu tín dụng giảm tương ứng; Một số nhóm khách hàng có nhu cầu tín dụng nhưng chưa đáp ứng được điều kiện vay vốn/hoặc còn vướng mắc về thủ tục pháp lý như việc tiếp cận tín dụng của nhóm SMEs còn hạn chế do quy mô vốn nhỏ, vốn chủ sở hữu và năng lực tài chính, quản trị điều hành hạn chế; thiếu phương án kinh doanh khả thi... Sau thời gian dài nền kinh tế gặp khó khăn, mức độ rủi ro của khách hàng bị đánh giá cao hơn, nhất là khi hoạt động của doanh nghiệp khó chứng minh hiệu quả trong bối cảnh hiện nay (chi phí đầu vào, nguyên vật liệu nhập khẩu ở mức cao, trong khi thị trường đầu ra, đơn hàng, doanh thu giảm...).

Để kịp thời linh hoạt điều hành, đáp ứng yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng phục vụ nhu cầu vốn cho quá trình phục hồi tăng trưởng kinh tế theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã chủ động linh hoạt điều hòa chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng trong toàn hệ thống từ TCTD không sử dụng hết chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng sang các TCTD cần được tiếp tục mở rộng tăng trưởng tín dụng, đồng thời, NHNN tiếp tục linh hoạt điều hành để tăng trưởng tín dụng trong năm 2023 không vượt quá chỉ tiêu định hướng đầu năm song vẫn đảm bảo dư địa tăng trưởng đáp ứng nhu cầu vốn tín dụng của nền kinh tế và an toàn hệ thống TCTD.

Theo đó, ngày 29/11/2023, NHNN đã có văn bản công khai, minh bạch gửi các ngân hàng thông báo mức tăng trưởng tín dụng tăng thêm cho các ngân hàng theo các nguyên tắc và nội dung cụ thể: Các ngân hàng có tốc độ tăng trưởng tín dụng năm 2023 đạt từ 80% chỉ tiêu tín dụng đã được NHNN thông báo trước đó thì ngân hàng được tự chủ động bổ sung hạn mức tăng thêm. Mức bổ sung này được ngân hàng tự xác định căn cứ điểm xếp hạng năm 2022, đồng thời ưu tiên cộng thêm cho TCTD tập trung tín dụng vào các lĩnh vực ưu tiên và cộng thêm cho ngân hàng giảm lãi suất cho vay xuống mức thấp trong thời gian qua.

Việc bổ sung hạn mức theo cơ chế tự động này là sự chủ động của NHNN trong công tác điều hành nhằm để các TCTD được tự chủ động nâng hạn mức tăng trưởng tín dụng khi đáp ứng điều kiện mà TCTD không phải đề nghị NHNN điều chỉnh chỉ tiêu bổ sung. Đồng thời, NHNN yêu cầu TCTD cấp tín dụng an toàn, lành mạnh, hỗ trợ doanh nghiệp, đảm bảo tăng trưởng tín dụng phù hợp với năng lực quản lý rủi ro, khả năng huy động vốn, cũng như cân đối đủ nguồn vốn để cấp tín dụng, tiếp tục duy trì ổn định mặt bằng lãi suất huy động và tích cực giảm lãi suất cho vay, hướng tín dụng vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng theo chủ trương của Chính phủ, đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của người dân, doanh nghiệp; Tăng cường rà soát, cắt giảm thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy trình, thủ tục cho vay, vừa đảm bảo tuân thủ quy định, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng tiếp cận tín dụng ngân hàng, hỗ trợ doanh nghiệp, người dân phục hồi sản xuất, kinh doanh.

“Từ nay đến hết năm, NHNN tiếp tục theo dõi sát diễn biến thị trường để có các giải pháp điều hành kịp thời, phù hợp, chủ động bổ sung hạn mức, sẵn sàng hỗ trợ thanh khoản tạo điều kiện cho các TCTD cung ứng vốn tín dụng cho nền kinh tế”, Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà cho biết thêm định hướng điều hành của NHNN.